Σίγουρα θα έχεις ακούσει για την Δίαιτα Ελεύθερη Γλουτένης (ΔΕΓ), αφού τα τελευταία χρόνια όλο και πιο πολύς κόσμος, ιδιαίτερα από τον χώρο της τηλεόρασης, δηλώνει ότι ακολουθεί μία τέτοια δίαιτα. Πόσο εφικτό όμως είναι να την ακολουθήσει κανείς και να αποκλείσει εξ’ ολοκλήρου από την διατροφή του την γλουτένη;
Η γλουτένη είναι μία πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, στη σίκαλη και στο κριθάρι, επομένως η ΔΕΓ αποκλείει τρόφιμα τα οποία περιέχουν τα παραπάνω. Η γλουτένη είναι πλούσια στα αμινοξέα γλουταμίνη και προλίνη και απορροφάται ατελώς στην ανθρώπινη γαστρεντερική οδό.
Μία δίαιτα χωρίς γλουτένη μπορεί να περιέχει: ρύζι, αλεύρι ρυζιού, καλαμπόκι, κεχρί, κινόα, πατάτες, noodles ρυζιού, ζυμαρικά από καλαμπόκι ή ρύζι, όλα τα νωπά κρέατα, πουλερικά και ψάρια που παρασκευάζονται χωρίς σάλτσα, γάλα, γιαούρτι, λάδι, βούτυρο, φρούτα, λαχανικά, ζάχαρη, μαρμελάδες, ζελέ, γρανίτες, κρασί, οινοπνευματώδη ποτά, κ.ά., ενώ τρόφιμα που είναι πλούσια σε γλουτένη είναι τα εξής: σίκαλη, σιτάρι, κριθάρι (επομένως όλα τα γνωστά μας τρόφιμα που παρασκευάζονται από αυτά δεν επιτρέπονται, όπως τα συνηθισμένα ψωμιά και αρτοπαρασκευάσματα, τα κρουασάν, τα κέικ, τα μπισκότα, τα γλυκά, η πίτσα, τα ζυμαρικά). Αποκλείει, επίσης, τα λουκάνικα, τα κρέατα και τα πουλερικά που παρασκευάζονται με σάλτσα ή ακόμα και τις φέτες π.χ. γαλοπούλας που παίρνουμε από το σούπερ μάρκετ, τις κροκέτες ψαριού, τα κρεμώδη ή επεξεργασμένα τυριά, τα θολά ανθρακούχα ποτά, μπύρα, κ.ά. Να σημειωθεί εδώ ότι υπάρχουν στο εμπόριο τρόφιμα συσκευασμένα που έχουν την ένδειξη χωρίς γλουτένη και τα οποία επιτρέπονται, όμως θέλει ιδιαίτερη προσοχή σε περιπτώσεις όπως παραδείγματος χάριν το ψωμί ελεύθερο γλουτένης που παίρνουμε από έναν φούρνο. Για να μην περιέχει γλουτένη, θα πρέπει να παρασκευαστεί σε αυστηρώς ελεγχόμενες συνθήκες, από ειδικό προσωπικό που δεν παρασκευάζει τρόφιμα που την περιέχουν, με πολύ καθαρά σκεύη στα οποία δεν έχουν αναμείξει και άλλα τρόφιμα που ανήκουν στην “επικίνδυνη” κατηγορία και φυσικά η παρασκευή πρέπει να γίνεται σε πολύ καθαρούς πάγκους. Τα άτομα τα οποία πρέπει να ακολουθούν μία τέτοια δίαιτα οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά καθώς ακόμα και ένα ψίχουλο από πηγή γλουτένης μπορεί να προκαλέσει αντίδραση στον οργανισμό.
Σύμφωνα λοιπόν, με τα παραπάνω μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό ότι για να ακολουθήσει κάποιος την ΔΕΓ είναι πολύ δύσκολο και είναι μία διαδικασία επίπονη.
Προκύπτει, έτσι, το εξής ερώτημα: Ποιοι είναι αυτοί που χρειάζεται να αποκλείσουν δια βίου την γλουτένη από την διατροφή τους;
Υπάρχει μία κατηγορία ανθρώπων οι οποίοι δεν επιτρέπεται να καταναλώσουν ούτε την ελάχιστη ποσότητα γλουτένης. Τα άτομα αυτά πάσχουν από κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης της γλουτένης και ανοσολογικών, γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων και εμφανίζεται με την κατανάλωση γλουτένης. Εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα τόσο εντερικά (π.χ. δυσκοιλιότητα ή και διάρροια) όσο και εξωεντερικά (π.χ. αναιμία), ενώ η διάγνωσή της πρέπει να γίνεται από γιατρό. Η διαιτητική θεραπεία περιλαμβάνει τον διά βίου αποκλεισμό της από την διατροφή. Ο σχεδιασμός μιας τέτοιας δίαιτας πρέπει να γίνεται από ειδικό κλινικό διαιτολόγο- διατροφολόγο σε συνεργασία με τον ασθενή. Ωστόσο αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι η συμβουλευτική στον ίδιο τον πάσχοντα και η συμμόρφωσή του στην δίαιτα.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται και στις ελλείψεις βιταμινών που σταδιακά εμφανίζουν τα άτομα αυτά, ιδιαίτερα στις βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Άτομα που έχουν υποβληθεί στην ΔΕΓ για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από 10 έτη) παρουσιάζουν έλλειψη αυτών και θα πρέπει να αξιολογείται η κατάστασή τους.
Συμπερασματικά, μία τέτοια δίαιτα είναι δύσκολη στην διατήρησή της και τα άτομα που οφείλουν να την ακολουθήσουν είναι αυτά που πάσχουν από την παραπάνω ασθένεια. Εάν δεν ανήκεις στην κατηγορία αυτή, τότε ναι, είναι εφικτή η μείωση των πηγών γλουτένης από την διατροφή, αλλά όχι και ο ριζικός αποκλεισμός της, αφού πρώτον υπάρχει τόσο η φανερή όσο και η κρυφή γλουτένη (π.χ. φέτες γαλοπούλας, διάφορα σνακ, κ.ά.) και δεύτερον θέλει ιδιαίτερη προσοχή ο τρόπος παρασκευής και μαγειρικής των τροφίμων- φαγητών (π.χ. εάν ψήσεις στη σχάρα μία πίτα για σουβλάκι που περιέχει γλουτένη και την απομακρύνεις και ύστερα στην ίδια θέση ψήσεις το κρέας σου, τότε ίχνη γλουτένης θα έχουν μεταφερθεί και στο κρέας). Η ΔΕΓ δεν αποτελεί μία δίαιτα που προορίζεται για τον έλεγχο του βάρους, αφού εξ’ υπακούεται πως αν αποκλείσεις όλα τα παραπάνω τρόφιμα από την διατροφή σου, μπορείς να βρεθείς σε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας.
Η ΔΕΓ αποτελεί διατροφική θεραπεία για όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη και είναι ειδική και αναγκαία για αυτούς.
*Οποιαδήποτε κίνηση θέτει σε κίνδυνο την υγεία μας, θέλει ιδιαίτερη προσοχή και πρέπει να παίρνουμε πάντοτε την συμβουλή του γιατρού μας.
